Het jaar 2025 markeert de 53e verjaardag van de diplomatieke betrekkingen op ambassadeursniveau tussen China en Nederland, evenals de 50e verjaardag van de diplomatieke betrekkingen tussen China en de EU. De samenwerking tussen China en de EU staat aan de vooravond van nieuwe kansen.

Om de culturele uitwisseling en samenwerking tussen China, Nederland en Europa verder te bevorderen, Chinese verhalen goed te vertellen en het imago van Shanghai te verspreiden, werden recentelijk in het Chinees Cultureel Centrum in Den Haag de evenementen “Moon Shining over the Sea: Shanghai Intangible Cultural Heritage Painting Exhibition en “Charming Shanghai” Urban Image Promotion Event gehouden. Deze vonden plaats onder leiding van het Informatie bureau van de Gemeente Shanghai en de Shanghai United Media Group, en werden georganiseerd door de Jiefang Daily, de Volksregering van het district Jinshan in Shanghai en het China Cultural Center Den Haag.

Met kunst als boot en cultuur als brug wordt een nieuw hoofdstuk geschreven in de uitwisseling tussen de Chinese en Nederlandse beschavingen.

De Jinshan-boerenschilderkunst ontstond eind jaren vijftig, ontwikkelde zich verder en bloeide in de jaren zeventig, en verspreidde zich geleidelijk over de wereld met de hervorming en openstelling van China. De “schilders met houweel” die uit de velden kwamen, beelden de vreugde van de oogst en de feestelijkheden uit in gedurfde kleuren en leggen met eenvoudige penseelstreken de vier seizoenen van het waterlandschap in Jiangnan vast. Deze werken behouden niet alleen de volkskunstgenen van traditionele Chinese papierknipkunst en borduurwerk, maar voegen ook moderne esthetische perspectieven toe, en worden geroemd als artistieke creaties in de stijl van een “Oosterse Picasso”.

Volgens Qiu Yunli, uitvoerend loco-burgemeester van het district Jinshan in Shanghai, is het bezoek van de Jinshan-boerenschilderkunst aan Nederland niet alleen een kunsttournee, maar draagt het ook de missie van wederzijds leren tussen beschavingen. Het is een levendige interpretatie van het culturele concept: “Alle beschavingen kunnen elkaars schoonheid waarderen, terwijl ze hun eigen waarde behouden, en zo gezamenlijke ontwikkeling bereiken.”

De Jinshan-boerenschilderijen, die voor het eerst in Nederland te zien waren, ontvingen lovende reacties van professionals. Bob Bonies, een nationale schat van Nederland en een toonaangevende figuur in de concretistische kunstbeweging, zei dat de Jinshan-boerenschilderijen uit Shanghai op levendige wijze het oprechte, eenvoudige en optimistische leven en de geest van de boeren in Shanghai tonen, en mensen helpen om het plattelandsleven beter te begrijpen en te herwaarderen.

Corinne Noordenbos, voormalig hoofd van de afdeling Fotografie aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag en een gerenommeerd fotograaf, zei dat de tentoongestelde Jinshan-boerenschilderijen met eenvoudige of heldere kleuren in vierkante composities elk een kenmerkend thema interpreteren.

Beiden menen dat de makers van de Jinshan-boerenschilderijen geen professionele kunstenaars zijn, maar dat zij met slimme technieken het publiek het echte leven van boeren in Shanghai laten voelen iets dat bijzonder bewonderenswaardig is

“Deze boeren schilderijententoonstelling deed mij denken aan enkele beroemde schilderijen van de Nederlandse kunstenaar Van Gogh. Of het nu Van Gogh is of een boerenschilder uit Jinshan, beiden weerspiegelen door hun werk objectief het echte leven op het platteland. Deze levendige kunstwerken weerspiegelen de gedeelde esthetische en artistieke waarden van beide volkeren, versterken het wederzijds begrip, en tonen het respect dat zowel China als Nederland hebben voor boeren en hun liefde voor kunst,” zei Yu Jian, cultureel raadgever van de Chinese ambassade in Nederland.

Jochum Haakma, voormalig consul-generaal van het Koninkrijk der Nederlanden in Shanghai en nu voorzitter van de Hollands-Chinese Kamer van Koophandel (HCKVK) en de Europe China Commercial Union (ECCU), stond voor een schilderij met de titel “Better City, Better Life” en deelde met genegenheid zijn band met Shanghai.

“Ik houd erg van het gezegde ‘De paarse lucht komt uit het oosten’ en heb zelfs voorgesteld dit als ondertitel van de tentoonstelling te gebruiken. ‘De paarse lucht komt uit het oosten’ verwijst naar de gunstige paarse wolken die uit het oosten komen, een symbool van zuiverheid en vernieuwing afkomstig uit het Oosten, uit China. We hopen dat deze zuiverheid en vernieuwing niet alleen uit het Oosten komen, maar ook Nederland en Europa bereiken.”

Bezoekers ter plaatse deden ook suggesties om de internationale invloed van de Jinshan-boerenschilderkunst verder te versterken. Onder hen uitte Fiona Habrek, studente aan de Universiteit Leiden, de wens dat de tentoonstelling van Jinshan-boerenschilderijen naar meer Europese steden zou reizen en scholen zou bezoeken, zodat meer jongeren en Europeanen de creativiteit en inspiratie van Shanghaise plattelandskunstenaars kunnen ervaren.

Sinds 2018 is de tentoonstelling “Shanghai Intangible Cultural Heritage Painting Exhibition” gehouden in meerdere landen en steden, waaronder Kyoto, Tokio en Osaka in Japan, evenals Sydney in Australië. De expositielocaties omvatten onder andere het Nishijin Weaving Museum, het Sino-Japanese Friendship Association Art Museum, de Kiyomizu-dera-tempel, de Marui Gallery, het Sydney Opera House en het China Cultural Centre in Sydney.

Onder deze locaties bevinden zich werelderfgoedplaatsen met grote invloed, waarmee geleidelijk het merkconcept “Shanghai zien op Werelderfgoedlocaties” werd opgebouwd. Het project is nu onderdeel geworden van Shanghai’s externe promotie merk “Charming Shanghai.”De gerenommeerde Nederlandse keramiste Tineke van Gils was gefascineerd door een schilderij met de titel “Casting the Net.” “De schilders gebruiken zeer ingenieuze composities, zoals het afbeelden van een visvijver vanuit een onderwaterperspectief, waardoor de scène onder het wateroppervlak volledig zichtbaar wordt. Ik herken een vergelijkbare vindingrijkheid in mijn eigen werk. Den Haag is een grote stad, omringd door en onafscheidelijk van het platteland, net als Shanghai waar bruisende welvaart naast rust en vrede bestaat.”

Tijdens de openingsceremonie overhandigde schilder Qiu Jianguo van het Jinshan Peasant Painting Institute een zorgvuldig vervaardigd boerenschilderij aan Nederlandse gasten en maakte hij ter plaatse een nieuw werk, wat nieuwsgierigheid wekte en een menigte lokale toeschouwers trok.

In 1996 begon de toen 17-jarige Qiu Jianguo met het leren van boerenschilderkunst, en hij is daar nu al bijna dertig jaar mee bezig. Als geboren boer uit Lvxiang, Jinshan, is het plattelandsleven een onuitputtelijke bron van inspiratie voor hem.

Deze reis naar Nederland voor een live-schilderdemonstratie was Qiu Jianguo’s eerste bezoek aan het buitenland: “De werken die ik vandaag heb meegebracht tonen niet alleen de unieke charme van Shanghai’s immaterieel cultureel erfgoed schilderkunst, maar dragen ook Shanghai’s oprechte wens uit voor culturele uitwisseling tussen China en Nederland.”

Zoals veel boerenschilders hoopt Qiu Jianguo op meer internationale uitwisselingsmogelijkheden om de Jinshan-boerenschilderkunst wereldwijd te verspreiden.